2 il əvvələ qədər ən çox izlədiyim Youtuber idi. Demək olar hər bazar videolarını izləyirdim. Heç bir videosunu qaçırmırdım. Amma indi qəti şəkildə baxmıram. Ən sadə mövzunu suyunu çıxardana qədər uzadıb bezdirir adamı. Halbuki həmin mövzulara 1 dəqiqəlik shortsda dinləmək olur. Artıq Youtubeda elə kontentlər yaradanlar var ki, Barış Özcan onların yanından belə keçə bilmir. 7-8 ildir tərzini dəyişməyəndə belə olur. Videoların baxışlarının həddindən artıq az olması bunu göstərir ki, Barış Özcan artıq maraqsız biridir.

Yaxşı insan dəyişmir, sadəcə susur və uzaqlaşır. əvvəllər cibindən, çiynindən, ürəyindən istifadə edənlər birdən görür ki, artıq “servis” dayandırılıb. başlayırlar “sən dəyişmisən, əvvəl rahat sömürürdük, indi olmur” nağıllarına. köhnə yardımsevər insan gedib, yerinə “mənə nə” deyən versiya gəlib. təbii, çağıranda gəlməyəndə də “ay qəddar oldun, biz köməyə möhtac idik” deyirlər. guya əvvəl adam deyildin, indi qəddar olmusan. yox e, məsələ budur: yaxşı insan sadəcə öz qapısını örtüb, açarı da atıb dənizə.

uşaqlığı bakıda keçib, anası məşhur bəstəkar şəfiqə axundova olub. hələ 18 yaşından bəstəkar və pianoçu kimi tanınıb. “belə qəmli dayanma”, “qarabağa dolan bulud”, “sənsiz yaman darıxmışam” kimi mahnıları dillər əzbəri olub. flora kərimova bir dəfə ona “insan orkestr” deyib – tək piano ilə orkestr effekti yaradırmış. amma həyatının sonu acı olub. ruhi xəstəliklə mübarizə aparıb və 48 yaşında, maştağada dünyasını dəyişib. ən dəhşətlisi isə anasına oğlunun ölümünü 40 gün gizlədiblər. həm parlaq istedad, həm də faciə dolu bir ömür.

Yerdə atmosfer, dolayısı ilə hava olduğu üçün səs yayılır. Əgər kosmosda hava olsaydı bir sıra göy cisimlərinin səsini eşidə bilərdik. Lakin günəşdən gələn səs 290 desibelin üzərində olacağı üçün bu səslə insan həyatda qala bilməz. Atmosfer günəşdən gələn səsi 125 desibelə qədər endirəcək, lakin 125 desibel reaktiv təyyarənin mühərriki qədər güclü səs deməkdir. Bu səslə yaşamaq insan üçün əzabdan başqa bir şey olmazdı.

🔥Hər şey sadəcə səslə bitmir. Havada hərəkət sürtünmə qüvvəsi yaradır. Kosmosda hava olsaydı bu sürtünmə səsbəbi ilə göy cisimlərinin sürəti azalar, asteroid, meteorit, Ay kimi atmosferi, maqnitosferi olmayan cisimlər daha çox sürtünəcəyi üçün alov topu kimi görünər və ümumilikdə bütün cisimlərin sürəti yavaşlayar. Bu isə cisimlərin qravitasiya mərkəzinə yönəlməsinə səbəb olar. Yəni yer kürəsi günəşə düşəcək.

Sadəcə bununla bitməz əlbətdə. Günəş küləkləri daha şiddətli hal alar, fəzanın tempraturu kəskin qalxar, yerdə atmosfer təzyiqi qalxar. İstənilən halda yaşamaq mümkünsüz olar.

Bir çoxları hər dəfə bu arqumenti gətirir ki, bəs saysız hesabsız qalaktikalar var, saysız hesabsız ulduz sistemləri var ki, orda da həyat yarana bilər. Özüm də bir ara belə fikirləşirdim. Amma məsələ daha kompleksdir. Bir planetdə tək suyun olmağı yeganə şərt deyil. Ən birincisi bununla başlayaq ki, bir planetdə həyat yaranmaq üçün ona "sakitlik" lazımdır. Günəş sistemimiz qalaktikamızın çox "darıxdırıcı" və kənar bir bölgəsində yerləşir. Burda çoxsaylı nəhəng partlayışlar, qamma şüalanmaları və başqa astronomik fırtınalar baş vermir... Günəş sistemimiz də azı-çoxu stabil sistemdir: Ana ulduzumuz Günəş "sarı cırtdan" adlanan ulduzlardandır. Yəni çəkisi və həcmi bir çox ulduzlardan fərqdə orta kiçiklikdə gedir. Ona görə bizim ulduz "hər hansı" 100-200 milyon ildən sonra Super Nova kimi partlamayacaq. Qırmızı nəhəngə çevrilənə qədər hələ milyardlar il sabit şəkildə şüalanacaq... Sonra: bir ulduz sisteminin stabil və "sakit" qalmağı üçün burda Yupiter və Saturn kimi qaz nəhənglərinin mövcudluğu şərtdir: Onlar öz cazibə qüvvələri ilə günəş sistemimizin daxili bölgələrini (yəni Yer Kürəsinin yerləşdiyi bölgəni) komet və asteroid toqquşmalarından "tozsovuran" kimi qoruyurlar... Sonra: bir planetin günəşin ətrafındakı "həyat qurşağı" adlanan bölgəyə düşməsi lotoreyada udmaq kimi bir şeydir: əgər planetin mövqeyi bu bölgədə ideal düşübsə (Yer Kürəsi), onda orda həyat yaranır. Mövqe bir neçə faktor "səhv" düşərsə bu planetin axırı qurtarır Mars yaxud Venera kimi cəhənnəmlər kimi.... Mən hələ yer kürəsinin öz oxu ətrafında fırlanma mexanizmlərindən və burda peykimiz Ayın nə qədər mühüm rolu olmağından danışmıram. Və sairə və ilaxır... Ona görə məsələ çox qəliz məsələdir. Bəlkə elə buna görə planetimizə "göy brilliyant" təxəllüsü verilib.

Livan, Suriya, İsrail və İordaniyada yaşayan dini və etnik azlıqdır. Sayları təxminən 1.5 milyon nəfər civarındadır. İslamın şiə qolundan çıxmış olsalar da, zamanla özlərinə məxsus fərqli bir inanca çevriliblər. Onların dini çox qapalıdır, yəni yalnız öz içlərində ötürülür, başqalarına yaymırlar. Hətta öz icmalarında belə hər kəsə dini təlimlər verilmir — "alim" və "cahil" deyə iki yerə bölünürlər.

Özlərini müsəlman saymırlar, amma bəzi İslam motivləri var. Tövhidə (bir Allaha inanmaq) əsaslanırlar, amma reinkarnasiyaya da inanırlar — yəni ruhların bir bədəndən başqa bədənə keçdiyini düşünürlər. Müqəddəs kitabları Risalə əl-Hikmə adlanır, bu kitab da yalnız seçilmişlərə açıqdır.

Druzlar adətən başqa dinlərə qarışmırlar, başqa millətlərlə evlənməzlər və icmalarını qorumağa çox önəm verirlər. Siyasi baxımdan da olduqca aktiv və strateji mövqedədirlər — xüsusilə Livan və İsraildə.

Qısaca desəm: dinləri az bilinən, sirli və öz içlərində çox bağlı bir xalqdırlar.

Caravaggio-nun “Meduza” əsəri Renessans dövrünün ən xarakterik əsərlərindən biri olmasına baxmayaraq, bu gün populyarlığını itirmişdir. Caravaggio-nun öz üslubuna nisbətən fərqli olan, başı kəsilmiş Meduza təsviri İtalyan barok sənətinin də ən spesifik nümunələrindən biridir.

İlk olaraq bizim diqqətimizi çəkən şey, başı kəsilmiş Meduza-nın üzündəki təəccüb və gözlərindəki qorxu hissidir. İfadələr dəhşəti əks etdirərkən, məhdud kölgə istifadəsi və işıq vurğusu ilə yalnız detallar üzərində nə qədər işlənildiyini və dəqiqliklə işıqlandırıldığını görmürük, eyni zamanda bu əsərin mənəvi anlatımının estetikadan önə keçməsi planlaşdırıldığını da görə bilirik.

Realist insanabənzər vizual və mifoloji obrazın emosional vurğusu, doğru və güclü işıq vuruşları, fərqli rəng istifadəsi ilə absurd dərəcədə uğurlu kontrastlar və 3D hissi verən uğurlu tenebrizm (qaranlıq və işığın qarşıdurması) texnikası əsərə bənzərsiz bir dəyər qatır deyə bilərik, məncə..

Meduza-nın ifadəsi ilə yanaşı, realistik ilan təsvirləri də dramatik effekti dəstəkləyir. Kəsilmiş başdan axan qan, Meduza-nın dəhşət ifadəsi, ikonik anatomiya işi və ilan fiqurları ilə faciə hissini izləyiciyə uğurla çatdırır.

Əsərim başqa bir diqqətçəkən xüsusiyyəti işıq və kölgələrin ustalıqla istifadə edilməsidir. İnsan fiqurunun detalları və rəng harmoniyası sayəsində Meduza-nın sanki tabloya baxan insana doğru baxdığı təəssüratını yaratmasıdır. Bu təsir zaman-zaman tablo haqqında əsassız əfsanə və şayiələrin yaranmasına səbəb olmuşdur. Bu hal isə əsərin 19 və 20-ci əsrlərdə populyarlığını əhəmiyyətli dərəcədə artırmışdır.

Əsər, taxta üzərinə yerləşdirilmiş kətan üzərində yağlı boya ilə çəkilmişdir. Hazırda İtaliyanın Florensiya şəhərində yerləşən Uffizi Muzeyində sərgilənir.

Sözün düzü, ilk yükləyəndə elə bildim 1-2 dəfə girib bezərəm. Amma nə bilim e, lap xəstəsi olacam. 😅 Əvvəlcə başladım buğda əkməyə. Sonra toyuqlar, inəklər, donuzlar... bir də gördüm fermam yavaş-yavaş kəndə dönür 😂

Süd yığıram, yumurta satıram, un üyüdüb çörək bişirirəm, malları kamazla yollayıram. Gəmi gəlir, sifariş aparıram. Vallah, bəlkə də real həyatda bu qədər işlə məşğul deyiləm 😄

Ən çox xoşuma gələn şey – bazar! Malları düzüb qoyuram, bir də baxıram hamısını alıblar. Bir də məhlələr var e oyunda, girib yarışırıq, ora da çox əyləncəlidi. Bir növ komanda kimiyik.

😍 Arada balıq da tuturam, şəhərə də gedirəm. Hər gün nə isə yenilik çıxır, oyun darıxdırmır.

Bir də məsləhətim – depon doludursa qəzetə girmə, yoxsa alət-zadla dolacaq, əsəbləşəcəksən 😅

Qısası, Hay Day məni şəhər həyatından çıxarıb, telefonla kənd qızına çevirib. Çox sevirəm bu oyunu ❤️

Hər şeydən əvvəl özünə güvənməlisən... Çünki nə qədər güclü görünsən də, bəziləri səni sınamağa çalışacaq.

Amma məhz o an, içindəki dözümlülüyü tapıb ayağa qalxdığında, ən böyük zəfəri qazandığını biləcəksən.

1 ay oldu.
Və bura gələnlərə bir şey deyim: heç kim siqareti tərgitməyin simptomlarını ciddi-ciddi yazmayıb. Halbuki bu iş — "aa tərgitdim yess" deyə-deyə keçmir.
Yəni adamın ruhu didilir. Bax necə olur, deyim:

– İlk həftə hələ heç nə olmur, “bravo mənə” modundasan.
– Sonra ara-sıra qəribə bir həyəcan, nikotin aclığı gəlir.
– O istək çarpıntıya çevrilir, içində partlayır. Dərin nəfəs alırsan, tər-təmizsən amma… nikotin gəlmir ciyərinə!
– 2 həftədən sonra səsin gözəlləşir, nəfəsin düzəlir, bədən “sağ ol” deyir, amma sən hələ də siqaret istəyirsən, dəli kimi.
– Başqaları yanında tüstülədikcə anlayırsan ki, həyatının yarısını siqaretlə doldurmusan — və bu, lap pis toxunur.
– Sinirlərin pozulur, adamlar dəhşət əsəbi gəlir. Heç nəyi idarə edə bilmirsən, hər şeyə sərt cavab verirsən.
– çoxlu yeyirsən. Əgər əvvəlcədən bir az köksənsə, bu daha betərdi.
– Bəzən sadəcə “əlim boş qalmasın” deyə qələm gəmirirsən. O anlar... çox yazıq hiss edirsən özünü.

Nəticə?
Siqaretsizlik adamı az qala dəli edir, amma iradəni tutursan. Onsuz da bu qədər əzabdan sonra “geri dönmək” deyə bir cəsarətin qalmır.

Kabus sonsuza qədər davam edir.
Və ya...
Bir siqaret alırsan, yandırırsan.
Kabus bitir.

(ayrıca bax: siqareti tərgitmək üsulu)

Heç kim özünü belə tam tanımır ki. Bəzən bir hadisə olur, gözləmədiyin bir reaksiya verirsən, sonra da oturub düşünürsən: “Mən bu idimmi?”

İnsanın içi bu qədər sürprizlə doluykən, bir başqasını bütün yönləriylə tanımaq həmişə bir az iddialı gəlir mənə. Nə qədər vaxt keçirirsən-keçir, qarşındakı sənə göstərdiyi qədərini açır.

Bəzi şeyləri deməz, bəzilərini özü-özünə belə etiraf etməz. Sən də yalnız gördüyün qədərini şərh edə bilərsən.

Ona görə də “tanımaq” yox, “tanımağa niyyət etmək” daha real görünür. Çünki insan sabit bir varlıq deyil — daim dəyişir, təkamül edir. Hər mərhələ də içində bir az yeni yadlıq daşıyır.

Bu sualın cavabı yaşa görə dəyişir, və bir kişi olaraq məncə belədir. Açıq danışaq: qadın-kişi fərqi olmadan, 20-lərdə zəka və əxlaq deyənlərin sayı azdır — daha çox xarici görünüş, aura, populyarlıq önə çıxır.

30-a gələndə pul önəmini saxlayır, amma artıq “bu adamla bir ömür yaşanarmı?” sualları da gündəmə gəlir. Stabil həyat, uyğunluq, məsuliyyət axtarılır.

30-ların sonu, 40-ların əvvəllərində isə adam onsuz da pulunu qazanır deyə, söhbət artıq əxlaq, xasiyyət, zəka kimi mövzulara keçir. Yəni zamanla seçim meyarları dəyişir, amma heç biri heç vaxt tam yox olmur — sadəcə prioritetlər yer dəyişir.