1789-1799-cu illər arasında Fransada baş verən inqilab, monarxiyanın devrilməsi və Kral XVI Lüdovikin gilyotində edamı ilə tarixə düşmüş mühüm bir hadisədir.
İnqilabın Səbəbləri
Fransız inqilabının yaranmasına bir sıra amillər təsir etmişdir. Kralın əhalinin çətin vəziyyətini görməzdən gələrək yüksək vergiləri toplaması və bu vəsaitləri şəxsi məqsədlərinə sərf etməsi xalq arasında ciddi narazılığa səbəb olmuşdur. Kralın yaxın çevrəsi və yüksək vəzifəlilər isə adi vətəndaşlardan daha üstün imkanlara malik idi. Bundan əlavə, kilsənin sərt və ədalətsiz qərarları əhali arasında narazılığı daha da artırmışdır.
Filosofların Təsiri
O dövrün böyük fransız filosofları, o cümlədən Monteskyö, Volter və Jan-Jak Russo, öz əsərləri ilə xalqın düşüncələrinə təsir edərək inqilabın ideoloji əsaslarını yaratmışlar. Onların azadlıq, bərabərlik və ədalət haqqında irəli sürdükləri fikirlər cəmiyyətdə geniş dəstək qazanmış və xalqın mübarizəsində mühüm rol oynamışdır.
İnqilabın Gedişi
İnqilab zamanı xalqın birgə müqaviməti nəticəsində əvvəlcə adi vətəndaşlar təzyiq altına alınsa da, daha sonra hədəf yüksək vəzifəli şəxslər və kral tərəfdarları oldu. Gilyotin edamları inqilabın simvoluna çevrilmiş, bir zamanlar hökmranlıq edənlərin taleyi kütlə qarşısında həll olunmuşdur.
Sağ və Sol Terminlərinin Mənşəyi
Müasir dövrdə də rast gəlinən "sağ" və "sol" siyasi terminləri məhz bu inqilabdan qaynaqlanır. Fransanın parlamentində sağ tərəfdə monarxiyanı müdafiə edənlər, sol tərəfdə isə inqilabçılar yer almışdır.
İnqilabın Nəticələri
İnqilab kral hakimiyyətinin sona çatması və kilsənin məcburi islahatlar keçirməsi ilə nəticələndi. 1799-cu ildə Fransada Konsulluq quruldu və ölkə üç konsul tərəfindən idarə edildi. Bu idarəetmə sistemi 1804-cü ildə Napoleona keçdi. O, Parisdəki Notr-Dam kilsəsində özünü imperator elan edərək yeni bir dövrün başlanğıcını qoydu.
İnqilabın Səbəbləri
Fransız inqilabının yaranmasına bir sıra amillər təsir etmişdir. Kralın əhalinin çətin vəziyyətini görməzdən gələrək yüksək vergiləri toplaması və bu vəsaitləri şəxsi məqsədlərinə sərf etməsi xalq arasında ciddi narazılığa səbəb olmuşdur. Kralın yaxın çevrəsi və yüksək vəzifəlilər isə adi vətəndaşlardan daha üstün imkanlara malik idi. Bundan əlavə, kilsənin sərt və ədalətsiz qərarları əhali arasında narazılığı daha da artırmışdır.
Filosofların Təsiri
O dövrün böyük fransız filosofları, o cümlədən Monteskyö, Volter və Jan-Jak Russo, öz əsərləri ilə xalqın düşüncələrinə təsir edərək inqilabın ideoloji əsaslarını yaratmışlar. Onların azadlıq, bərabərlik və ədalət haqqında irəli sürdükləri fikirlər cəmiyyətdə geniş dəstək qazanmış və xalqın mübarizəsində mühüm rol oynamışdır.
İnqilabın Gedişi
İnqilab zamanı xalqın birgə müqaviməti nəticəsində əvvəlcə adi vətəndaşlar təzyiq altına alınsa da, daha sonra hədəf yüksək vəzifəli şəxslər və kral tərəfdarları oldu. Gilyotin edamları inqilabın simvoluna çevrilmiş, bir zamanlar hökmranlıq edənlərin taleyi kütlə qarşısında həll olunmuşdur.
Sağ və Sol Terminlərinin Mənşəyi
Müasir dövrdə də rast gəlinən "sağ" və "sol" siyasi terminləri məhz bu inqilabdan qaynaqlanır. Fransanın parlamentində sağ tərəfdə monarxiyanı müdafiə edənlər, sol tərəfdə isə inqilabçılar yer almışdır.
İnqilabın Nəticələri
İnqilab kral hakimiyyətinin sona çatması və kilsənin məcburi islahatlar keçirməsi ilə nəticələndi. 1799-cu ildə Fransada Konsulluq quruldu və ölkə üç konsul tərəfindən idarə edildi. Bu idarəetmə sistemi 1804-cü ildə Napoleona keçdi. O, Parisdəki Notr-Dam kilsəsində özünü imperator elan edərək yeni bir dövrün başlanğıcını qoydu.