Bu, çox incə məqamdır və adətən siz bunu fərq edəndə artıq onu keçmisiniz. Skeptisizm sizi qoruyur, sizi sorğu-sual edir, daha aydın düşünməyə vadar edir. Ancaq paranoya yarandıqda, artıq biliklə deyil, qorxu ilə idarə olunursunuz. Hər şeydə təhlükə tapırsan və heç kimə etibar edə bilmirsən.

Heç kimin səni aldatmaması üçün getdiyin yol sonunda səni hamıdan gizlədəcək. Əgər tarazlığınızı itirsəniz, sağlam düşüncə yerini narahatlığa keçir. Şübhə ağılın əyləcidirsə, paranoyya ruhun dağılmasıdır.
Skeptisizm düşüncələrə şübhə ilə yanaşıb obyektiv dəlillər axtarmaqdır. Paranoyya isə həddindən artıq şübhə və təhlükə hissidir, obyektivlikdən uzaqdır. Biri tənqidi düşüncədir, digəri psixoloji narahatlıq.